Hormoonverstoorders: Europese Commissie krijgt tik op vingers

Het gaat om één van de belangrijkste stukken Europese milieuwetgeving van dit moment: regels voor hormoonverstoorders. Honderden chemicaliën gooien onze hormoonhuishouding in de war, en leiden volgens wetenschappers tot een toename aan chronische ziekten als kanker, diabetes en ontwikkelingsstoornissen als autisme. Al sinds 2009 werkt Brussel aan wetgeving, maar tot op de dag van vandaag kwam die er niet. Daarmee, zo blijkt in een opmerkelijke uitspraak van het Europees Hof deze week, heeft de Europese Commissie EU-wetgeving geschonden.
Chemicaliën die het hormonaal systeem ontregelen en te vinden zijn in vele alledaagse producten: cosmetica, plastic, voedselverpakkingen, elektronica, meubels, drinkwater en bestrijdingsmiddelen. Wetenschappers linken blootstelling aan een toename in onvruchtbaarheid, hormoongerelateerde kankers en ontwikkelingsstoornissen als verminderd IQ en autisme. Een recente studie van een gerespecteerde expertgroep schat de extra jaarlijkse zorgkosten in Europa als gevolg van blootstelling op 157 euro, 1,23 procent van het totale BNP in de EU.

De zaak bij het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg werd in mei 2014 aangespannen door Zweden. Achtergrond is een beslissing van het Europees Parlement en de lidstaten, die de Commissie voorschreef om uiterlijk 13 december 2013 'wetenschappelijke criteria' op papier te hebben waarmee hormoonverstoorders kunnen worden aangeduid. Met de criteria moesten deze gevaarlijke chemicaliën worden verboden, te beginnen met bestrijdingsmiddelen gebruikt in de landbouw, en aanwezig op groente en fruit als sla, tomaten, appels en peren.
Maar de Commissie publiceerde nooit criteria. In plaats daarvan werd in juni 2014 een 'impactstudie' gepresenteerd om de economische effecten van een verbod in kaart te brengen. Die studie loopt momenteel nog steeds. Interne documenten waarover OneWorld in juni dit jaar berichtte tonen dat een lobby van de industrie, en van handelspartners als de Verenigde Staten, bij die beslissing een grote rol speelde. De documenten laten zien dat de wetgeving onder vuur werd genomen omdat het een obstakel zou worden voor TTIP, een beoogd EU-VS vrijhandelsverdrag dat tot doel heeft om regels in Amerika en Europa gelijk te trekken. De VS is mordicus tegen een verbod van hormoonverstorende chemicaliën, zo liet zij de Commissie begin dit jaar nog weten.

''De uitspraak van vandaag laat zien dat de Commissie haar macht heeft misbruikt door eerst de impactstudie uit te voeren'', zegt Lisette van Vliet van de Brusselse ngo HEAL. ''Wij hebben altijd gezegd dat het negeren van de deadline onwettig was. Wat er nu moet gebeuren is dat de Commissie de criteria die ze al in het voorjaar van 2013 op papier had staan omzet in concrete wetgeving. Dan kunnen de chemicaliën die schadelijk zijn voor mens en milieu zo snel mogelijk worden verboden.''

Achter de schermen
Begin 2013 had het Europese milieuministerie (DG Env) al criteria uitgewerkt, iets dat bekend werd nadat dit document later uitlekte. In het voorstel van DG Env wordt ervoor gepleit om ook 'mogelijke hormoonverstoorders' te verbieden. Dit omdat huidige testmethoden niet alle gevaarlijke stoffen kunnen detecteren. Uit interne stukken van ECPA, de Brusselse lobbygroep van de pesticide-industrie, ingezien door OneWorld, blijkt dat dit voorstel mogelijk voor miljarden euro's aan bestrijdingsmiddelen van de EU-markt had gehaald. De criteria van DG Env werden echter door ingrijpen van toenmalig commissievoorzitter José Manuel Barroso nooit naar buiten gebracht. Het dossier werd vervolgens in november 2014 weggehaald bij het milieuministerie, en ondergebracht bij het EU-ministerie voor volksgezondheid (DG Sanco).
Maar ondanks de tik op de vingers van het Europees Hof nu, gaat de Commissie door op de ingeslagen weg, zo laat een woordvoerder weten. ''De Commissie neemt de beslissing van het Hof ter kennisgeving aan, maar benadrukt dat de impactstudie inmiddels al bezig is. De Commissie zal zich intensief en transparant inzetten om binnen zo kort mogelijke tijd wetenschappelijke criteria voor het definiëren van hormoonverstoorders af te leveren. Het doel is om de impactstudie in 2016 af te ronden. Daarna zal de beslissing worden genomen over hoe de criteria vorm gaan krijgen.''
Bron:
One World, 18-12-15
http://www.oneworld.nl/wereld/hormoonverstoorders-europese-commissie-kr…