Europese salamandersoorten staan op uitsterven

Onderzoekers van de UGent slaan alarm: verschillende soorten Europese salamanders zijn in gevaar als we niet dringend maatregelen nemen tegen een schimmel. An Martel (UGent) en een door haar aangevoerde internationale ploeg onderzoekers waarschuwen in het wetenschappelijke topblad Nature dat het snel de verkeerde kant op kan gaan met een hele reeks Europese salamanders. Zelfs een vluchtig contact met de Bs-schimmel (Batrachochytrium salamandrivorans) kan de diertjes fataal worden. De schimmel werd drie jaar geleden door Martel ontdekt (ze haalde er toen het andere topblad Science mee). De naam die ze hem gaf, betekent ‘amfibieschimmel die salamanders verslindt’. Hij moet al zo’n zeventig miljoen jaar bestaan op Zuidoost-Aziatische salamanders, die er zelf in de loop van de evolutie weerstand tegen hebben opgebouwd. Door de drukke internationale handel in salamanders kwam hij terecht bij soorten die er niet tegen bestand zijn en richt er ravages aan. Nu hij los is, kan niets hem nog tegenhouden, vreest Martel. ‘Ook de Alpen en de Pyreneeën niet. Alleen de Britten kunnen hopen dat ze beschermd blijven door de zee.’

Meteen na haar ontdekking volgde Martel twee jaar lang een populatie Belgische vuursalamanders. Die stortte in hoog tempo in, zonder enig spoor van herstel. Hetzelfde staat een hele reeks Europese salamanders te wachten, waarschuwen de onderzoekers in Nature. Omdat de schimmel zo vroeg in zijn opmars al geïdentificeerd werd en zijn gedrag ontrafeld, was er nog (een beetje) tijd voor bestrijdingsmaatregelen. De schimmel nog uit het milieu halen zit er niet meer in, en vaccins zijn niet evident. Maar andere maatregelen misschien wel. Daarbij hoort ook: alles hebben klaarstaan om de laatste exemplaren van een soort voort te kweken in gevangenschap. ‘Mijn collega’s en ik zullen blijven zeuren tot de politici hun verantwoordelijkheid opnemen’, zei Martel in 2014 tegen deze krant, toen ze net de schimmel had ontdekt. Vandaar nu de brandbrief in Nature.

Blijkbaar heeft het gewerkt. Haar universiteit meldt in een persbericht dat de Europese Commissie alvast 0,9 miljoen euro vrijmaakte voor een controleprogramma in de zeven meest bedreigde landen. Daar is België bij. Natuurpunt meldt dan weer dat onze ministers van Leefmilieu en Landbouw het bijbehorend nationaal actieplan goedkeurden, met meldpunten, hygiëneprotocols, onderzoek naar bestrijdingsmiddelen. En niet te vergeten: communicatie tussen federale en regionale autoriteiten, drie ministeries en hun diensten. Maar aan de eigenlijke oorzaak, de handel in exotische dieren, wordt intussen nog steeds niets gedaan, klaagt Natuurpunt.

Bron: De Standaard, 21-04-17
http://www.standaard.be/cnt/dmf20170420_02843451